Tekst Steven Frölke (writteninmusic.com)

De carrière van James Blake wordt met het jaar interessanter, en daarmee diens discografie alleen maar beter en beter. De singer-songwriter en zeer kundige producer is nog steeds ‘maar’ 30 jaar, maar de vele muzikale ontwikkelingen die hij heeft doorgemaakt doen vermoeden dat hij al een veteraan in de muziekindustrie is. Zijn carrière begon met het uitbrengen van EP Air & Lack Thereof, dat van begin tot eind pure elektronische muziek is. De Londenaar werd nog even gezien als ‘gewoon’ een hele goede dubstepproducer, maar dat duurde niet lang. Zijn debuutalbum James Blake (2011) is een meesterwerk dat met recht een van de beste debuutplaten van dit decennium mag worden genoemd. Op die plaat was al hij véél meer dan een ordinaire elektronische producer, en leek hij al meer op een singer-songwriter.

Op zijn naar zichzelf genoemde album werd de wereld voorgesteld aan zijn signature sound dat niet makkelijk met voorgangers te vergelijken is: meermaals geknipt, geplakte en bewerkte vocal samples op een loop afgespeeld, dikke dreunende synthesizers, en dan nog die prachtige hoge spookachtige stem. Hij heeft een gigantische invloed gehad op een van de mooiste muzikale ontwikkelingen van de laatste tien jaar, namelijk het op een zeer creatieve manier manipuleren van geluiden, en dan vooral het eigen stemgeluid; andere geniën als Bon Iver en Thom Yorke hebben ook een flinke steen bijgedragen. Met al dat elektronische geknutsel kan Blake een bovenmenselijk perfecte soulvolheid creëren, ver weg van het natuurlijke.

Op opvolgende albums Overgrown en The Colour In Anything hield Blake enigszins vast aan zijn eigen geluid, maar er was wel degelijk een progressie hoorbaar. Songstructuren werden wat conventioneler, de muziek werd meer gecentreerd om zijn pianospel, en al met al zette hij stappen in de richting van een meer traditionele singer-songwriter. Nog steeds goede muziek, maar op de laatste plaat kreeg je al wat meer het gevoel dat zijn ontwikkeling wat stagneerde. Het is veelzeggend dat het album in muziektijdschrift OOR werd voorgedragen als potentieel album van het jaar, om vervolgens ruim een half jaar later in de decembereditie de (onterechte) titel “flop” van de maand mei op zich geplakt te krijgen: zijn discografie was aan nieuwe impulsen toe.

En op precies het juiste moment gebeurt dat dan ook. James Blake is de laatste jaren omarmd door de hiphop – hij werkte met onder andere Kendrick Lamar, Jay-Z en Travis Scott – en het lijkt een wederzijdse liefde te zijn. Meerdere nummers op het nieuwe album Assume Form zijn duidelijk beïnvloed door de huidige populariteit van de trap, die vooral in de eerste helft van het album doorschijnt. De op het voorfront van de hiphop opererende producer Metro Boomin werkt mee aan Mile High met ook Travis Scott, en ook aan Tell Them met een rol voor Moses Sumney. James Blake en Moses Sumney hebben veel overeenkomsten maar ook twee flink verschillende stijlen, die samengesmolten erg goed werken. Op Into The Red zingt Blake door de autotune alsof hij een rapper straight outta Atlanta is.

Zoals altijd komen Blake’s exceptionele produceerkunsten genoeg naar voren. Don’t Miss It, een van de hoogtepunten, illustreert dat bijvoorbeeld uitstekend. Een nauwelijks bewerkte klassieke pianopartij ondersteunt een ongekend mooie dromerige vocal sample, die het hele nummer door blijft spoken. Blake’s prachtige stem is op een bijzondere manier verwerkt en versneld, dat met zijn altijd aanwezige vibrato een verslavend effect oplevert. Het is moeilijk om nog naar de tekst te luisteren als de muziek zó mooi is.

En dan hebben we het nog niet eens gehad over de monumentale gastbijdrage van André 3000. Het creatieve brein van OutKast én de meesterlijke rapper heeft sinds het opsplitsen met zijn partner Big Boi nog altijd geen soloplaat uitgebracht en dat is een doodzonde. Eens in de zoveel tijd verschijnt de levende legende als gast op andermans album, en ditmaal is dat album van James Blake. Vorig jaar verscheen al extreem zeldzaam solowerk van André online, waaronder het vijftien minuten durende Look Ma No Hands, waarop James Blake piano speelde en André 3000 met een klarinet improviseert. Nu verschijnt hij op Where’s The Catch, en levert hij zijn beste vers sinds zijn gastbijdrage op Pink Matter van Frank Ocean uit 2012. Het nieuwe nummer is al gebouwd om erg sterke beat, en dan kan je de rest wel aan James en André overlaten.

Je zou wel eeuwig door kunnen praten over de schoonheid van James Blake; er zijn weinig producers waar het talent zo overduidelijk van af springt. Met Assume Form levert Blake weer een topwerk, met de nodige nieuwe ingevingen. Verder voelt het album een stuk zorgvuldiger samengesteld: niet zo lang als The Colour In Anything en niet zo rommelig als Overgrown. Wat fijn dat we zo vroeg in het jaar al zo worden getrakteerd.