Geschreven door: Dick Hovenga    (writteninmusic.com)

Vijf jaar na het meesterlijke Starfire is het Noorse Jaga Jazzist dan eindelijk terug met Pyramid. Een fascinerend nieuw en atmosferisch album dat, niet verwonderlijk, daardoor hun eerste is voor hun nieuwe platenlabel Brainfeeder (het label van Los Angeles grootheid Flying Lotus).

Het Noorse Jaga Jazzist blijft een moeilijk te plaatsen band. Je zou bij het horen van hun naam ze toch de jazz in plaatsen maar met elk album lijken ze daar verder vanaf te staan. Al zou je de vrijheid die ze in hun composities nemen dan natuurlijk wel aan het genre kunnen verbinden. Maar de sound van de band heeft al net zoveel electronic, post-rock en psychedelica in zich.

Op Starfire creëerden ze een sound die zo uitdagend vol en wonderlijk indrukwekkend was dat we het als een meesterwerk konden omschrijven. Ook duidelijk was dat het album de overtreffende trap van virtuositeit in stijloefening was en het einde van wat je in de studio met dit 8-koppige gezelschap zou kunnen bereiken. Het einde van een muzikaal tijdperk, om het zo maar te zeggen.

Op Pyramid vinden we de band organisch naar composities met meer lucht en ruimte trekken. De virtuositeit is natuurlijk gebleven. Het is echt ongelooflijk wat deze band kan, hoe geweldig deze muzikanten kunnen spelen en hoe ze de composities, geschreven en geconstrueerd door multi-instrumentalist (gitaar, pedal steel, klarinet, sax, keyboards, synthesizers, vibrafoon, piano en programming) Lars Horntveth naar de grootste hoogten weten te brengen.

Maar broer Martin (drums, percussie), zus Line (tuba, althoorn, euphonoium, fluit) en Marcus Forsgren (elektrische gitaar), Even Ormestad (bas), Erik Johanenessen (trombone) Øystein Moen (keyboards) en Andreas Mjøs (vibrafoon, gitaar, marimba) hebben hun sporen over de afgelopen jaren 30 jaar (Jaga Jazzist startte in 1994) natuurlijk al dubbel en dwars verdiend. En al helemaal als je zulke vernuftige vreselijk knap door elkaar heen vervlochten composities als die van hun band speelt.

Pyramid is een album als geen ander, van een band onvergelijkbaar met andere. In vier composities trekt de band een muzikale wereld door die uitdagend, fascinerend, elektronisch en organisch klinkt tegelijk hartverwarmend voor eenieder die van super avontuurlijke muziek houdt. Het is zo bijzonder, hoe de composities laag over laag opbouwen, in steeds rijkere klanken en sferen.

Pyramid, voor de eerste keer door henzelf geproduceerd en glansrijk in sound, werd in nog geen twee weken opgenomen met steeds sessies van 12 uur per dag. Waar Starfire ingenieus in elkaar werd gezet en echt elke muzikale beweging werd toegepast om een perfect album te krijgen, was de sfeer voor het nieuwe, ondertussen alweer negende album van de band, losser en vrijer. Een sound die meer organisch klinkt en waar de band ook echt als samenspelende band klinkt.

Het openingsstuk Tomita is gelijk van een zo groot volledig wegblaasgehalte dat je die gelijk weer wilt opzetten. Eén compositie waarin al zoveel meer gebeurt dat veel andere bands op een heel album niet voor elkaar krijgen. Fascinerend laag over laag opgebouwd met volle aandacht voor de instrumentatie waarbij elke nieuwe muzikale wending weer nieuwe verrassingen herbergt. Overweldigend en hartveroverend.

In totaal kent Pyramid maar 4 stukken waarvan de albumopener bijna 14 minuten wegtikt, twee dik 8 en één nog dik 9 minuten. En zoals al eerder verteld, er gebeurt steeds zo verschrikkelijk veel, de composities zijn zo gevarieerd en onvoorspelbaar, dat je het idee hebt zoveel meer muziek binnen te krijgen.

Zo’n track als Spiral Era is ook zo buitengewoon goed en buitenissig van kwaliteit. Er gebeurt weer zoveel, er wordt zo geweldig naar een climax geduwd en er wordt zo fantastisch gemusiceerd. Wat een rock-stuwende kracht gaat er toch steeds van de gitaar, bas en drums uit. Wat een fantastische groove. Al net zo muzikaal overrompelend is ook The Shrine. Lekker vol op blazers ingezet met een mooie atmosferische bandklank en met extra percussie uitgezet. Hoewel de sound zeker geen afrobeat is, kan de verbeelding wel gelijk de titel naar Fela Kuti verzetten.

Apex, de afsluittrack van het album, heeft de meest elektronische sound van het album met z’n door synths gedreven klanken en wederom absoluut briljant in opbouw. De compositie heeft een aan de vroege synthesizerjaren verwante sound (denk Moroder, Vangelis, Jarre) waarover de band dan weer de toekomst intrekt. Ongelooflijk hoe de band vanaf halverwege de compositie aan een climax begint en deze onnavolgbaar de ruimte intrekt. Wat een ongelooflijke prachttrack ook weer.

Pyramid bewijst dat Jaga Jazzist één van de meest interessante en belangwekkende bands van de afgelopen jaren is met een volledig eigen sound. Een band die in al haar virtuositeit organisch weet te klinken en daarin uitdagend en avontuurlijk maar niet moeilijk klinkt. Onvoorstelbaar knap en indrukwekkend. Pyramid is een uitzonderlijk goed album, wederom een tijdloos meesterstuk, dat alle aandacht verdient. Absoluut één van de allerbeste albums van 2020.